Οκτώ είναι τα είδη του γένους Origanum (O. onites, O. heracleoticum, διάφορα υποείδη του O. vulgare κ.α.) που απαντώνται αυτοφυή σε ξερότοπους της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών κι απ’ το λαό μας ονομάζονται ρίγανες.
Παρά τις κάποιες διαφορές που εμφανίζουν μεταξύ τους κυρίως στο χρωματισμό των ανθέων τους, μοιάζουν όλα πολύ στην όψη, ενώ κοινές είναι οι αρωματικές και θεραπευτικές τους ιδιότητες, τις οποίες οφείλουν στις δραστικές ουσίες καρβακρόλη και θυμόλη που περιέχει το αιθέριο έλαιό τους. Το ριγανέλαιο αυτό που βρίσκεται σε ποσοστό μέχρι 6% στα ξερά φύλλα της ρίγανης και παραλαμβάνεται με απόσταξη, διαθέτει ισχυρότατες αντιμικροβιακές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, η χρήση του όμως πρέπει να γίνεται με προσοχή και μόνο αφού πρώτα αραιωθεί, γιατί αλλιώς μπορεί να ερεθίσει επικίνδυνα το δέρμα και τους βλεννογόνους.
Η απλή ρίγανη, το πιο αγαπημένο δηλαδή άρτυμα της ελληνικής μαγειρικής, αντίθετα, αξιοποιείται χωρίς κανένα πρόβλημα για την ανακούφιση πλήθος ενοχλήσεων και προβλημάτων. Κάνοντας γαργαρισμούς με το δυνατό έγχυμά (για την παρασκευή του μουλιάζουμε 2 κουταλάκια ξερής ρίγανης για 10’ σ’ ένα σκεπασμένο δοχείο με μισό ποτήρι βραστό νερό) ή το αραιωμένο βάμμα της μπορούμε να επουλώσουμε στοματικά έλκη, να απαλύνουμε το βήχα σε περιπτώσεις βρογχίτιδας και φαρυγγίτιδας ή να ευνοηθούμε από την αποχρεμπτική τους δράση. Μπορούμε επίσης να πιούμε το πικρό μεν αλλά τελεσφόρο έγχυμα της (θα το φτιάξουμε όπως παραπάνω, μουλιάζοντας όμως 1 κουταλάκι ρίγανης σε 1 ποτήρι βραστό νερό) ρίγανης για να διεγείρουμε την όρεξη και να τονώσουμε την πέψη, να απαλύνουμε τα συμπτώματα της γαστρενερίτιδας και του μετεωρισμού, να αυξήσουμε τη διούρηση και την εφίδρωση ή ακόμα να το χρησιμοποιήσουμε τοπικά σε έμπλαστρο για να ανακουφίσουμε ρευματικούς πόνους και μυαλγίες και να απολυμάνουμε μικρές πληγές. Μόνο οι γυναίκες στην εγκυμοσύνη οφείλουν να αποφεύγουν τη χρήση του διότι αποτελεί διεγερικό της μήτρας.
Οι παραπάνω επιστημονικά εξακριβωμένες φυτοθεραπευτικές χρήσεις
της ρίγανης επιβεβαιώνουν σε μεγάλο βαθμό τις σχετικές με τις δράσεις της αναφορές στα συγγράμματα των ιατρών της αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου. Η μόνη ουσιαστική διαφοροποίηση είναι πως οι Ιπποκρατικοί την μεταχειρίζονταν συνήθως για προβλήματα του ήπατος και της χολής, ενώ μεταγενέστερα απέκτησε επίσης τη φήμη ενός σπουδαίου αντίδοτου για δήγματα φιδιών και ενάντια σε δηλητηριάσεις από τοξικά φυτά. Μάλιστα ήταν τέτοια η πίστη σε τούτη της την ιδιότητα που ο Αριστοτέλης δεν δίστασε στο «Περί Ζώων Ιστορίαι» να υποστηρίξει ότι «Όταν η χελώνα φάει οχιά αμέσως τρώει ρίγανη, αλλιώς πεθαίνει». Ακόμα και οι αυθεντίες πέφτουν σε μεγάλα λάθη, στην πορεία πάντως του χρόνου τούτες οι δοξασίες αποδείχτηκαν αναποτελεσματικές και ευτυχώς παραγκωνίστηκαν…
H ρίγανη είναι φυτό που προσαρμόζεται εύκολα σε διαφορετικές συνθήκες ανάπτυξης και καλλιεργείται έτσι χωρίς προβλήματα, αρκεί να τις προσφέρετε μια ηλιόλουστη θέση σε εδάφος με καλή αποστράγγιση.
Οι απαιτήσεις της σε λίπανση είναι πολύ μικρές και αντέχει πολύ στην ξηρασία, σε περιόδους όμως παρατεταμένης ανομβρίας ένα ή δυό ανοιξιάτικα ποτίσματα θα αυξήσουν σημαντικά την παραγωγή. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα, παραφυάδες και σπόρο, στην τελευταία περίπτωση που συνήθως δίνει όχι τα πιο γρήγορα αλλά μάλλον τα καλύτερα αποτελέσματα η σπορά πρέπει να γίνει σε σπορείο, υπολογίζοντας περίπου 10 γραμ. σπόρου για κάθε στρέμμα καλλιέργειας.
Η κατάλληλη εποχή είναι στα τέλη του καλοκαιριού για τις περιοχές που βρίσκονται σε υψόμετρο και στα τέλη του χειμώνα για τις πιο πεδινές και θερμές. Περίπου δυο μήνες μετά την φύτρωση τα σπορόφυτα φυτεύονται στο χωράφι σε αποστάσεις μεταξύ των γραμμών περίπου 60 εκ. και επί της γραμμής 30 εκ. Η συγκομιδή γίνεται όταν η ρίγανη βρίσκεται σε πλήρη ανθοφορία με τη χρήση χορτοκοπτικού, ενώ μετά απαιτείται προσεκτική ξήρανση στη σκιά.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου